ວັນທີ 8 ກັນຍາ ແມ່ນວັນສາກົນແຫ່ງການຮຽນຮູ້ໜັງສື ເຊິ່ງປີນີ້ໝູນວຽນມາຄົບຮອບ 55 ປີ ວັນດັ່ງກ່າວແມ່ນວັນທີ່ມີຄວາມໝາຍສຳຄັນຢ່າງຍິ່ງ ຕໍ່ກັບປະຊາຊາດໃນທົ່ວໂລກ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຜູ້ດ້ອຍໂອກາດ ພາດໂອກາດທາງການສຶກສາ ເຊິ່ງຕົ້ນຕໍແມ່ນຄວາມບໍ່ຮູ້ໜັງສື ແລະ ການຮຽນບໍ່ຈົບການສຶກສາຂັ້ນພື້ນຖານ ເຊິ່ງມັນໄດ້ກາຍເປັນອຸປະສັກຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງຕໍ່ກັບການພັດທະນາຄົນ ກໍ່ຄືການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຂອງຊາດ ຂອງສັງຄົມ ຂອງຕົນເອງ ແລະ ຄອບຄົວ ດ້ວຍເຫດຜົນດັ່ງກ່າວ ປະຊາຊົນຜູ້ຮັກຫອມ ສັນຕິພາບ ປະຊາທິປະໄຕ ແລະ ຮັກຄວາມເປັນທຳຢູ່ໃນທົ່ວໂລກ ຈຶ່ງໄດ້ພ້ອມກັນສະເໜີ ເພື່ອທວງເອົາສິດໃນການສຶກສາຮ່ຳຮຽນ ແນ່ໃສ່ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນເຫຼົ່ານັ້ນ ຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກຄວາມບໍ່ຮູ້ໜັງສື ແລະ ຮຽນຈົບຊັ້ນປະຖົມ ຫຼື ຮຽນສູງກວ່ານັ້ນ ເພື່ອໃຫ້ຄົນເຮົາມີລະດັບຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດສູງຂຶ້ນໄປເລື້ອຍໆ.
ເນື່ອງໃນໂອກາດວັນສາກົນແຫ່ງການຮຽນຮູ້ໜັງສື ຄົບຮອບ 55 ປີ (08/09/1965-08/09/2020) ທ່ານ ນາງ ແສງເດືອນ ຫຼ້າຈັນທະບູນ ລັດຖະມົນຕີກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກີລາ ໄດ້ມີຄຳເຫັນຕໍ່ວັນດັ່ງກ່າວ ຄື: ກອງປະຊຸມສາກົນລະດັບລັດຖະມົນຕີກະຊວງສຶກສາທິການໃນປີ 1965 ທີ່ນະຄອນຫຼວງເຕເຮລານ ປະເທດອີລານ ໄດ້ຄົ້ນຄວ້ານຳສະເໜີໃຫ້ມີວັນສາກົນແຫ່ງການຮຽນຮູ້ໜັງສື ເຊິ່ງໃນຊຸມປີຕໍ່ມາຄືປີ 1986 ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ອົງການອຸຍແນັດສະໂກ ຄັ້ງທີ 14 ໄດ້ມີມະຕິຮັບຮອງເອົາວັນທີ 8 ກັນຍາຂອງທຸກໆປີ ໃຫ້ເປັນວັນສາກົນແຫ່ງການຮຽນຮູ້ໜັງສື ພ້ອມກັນນັ້ນ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ທຸກໆປະເທດທີ່ເປັນສະມາຊິກຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ຈັດຕັ້ງສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນດັ່ງກ່າວໃນທຸກໆປີ ເພື່ອສະຫຼຸບຕີລາຄາຜົນຂອງການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ແຜນການຮຽນຮູ້ໜັງສືໃນປະເທດຂອງຕົນ ພ້ອມກັນນັ້ນ ກໍໄດ້ກຳນົດທິດທາງ ແຜນການ ຄາດໝາຍສູ້ຊົນ ແລະ ວິທີການຈັດການສຶກສາ ແນໃສ່ການລົບລ້າງຄວາມບໍ່ຮູ້ໜັງສືໃນປີຕໍ່ໆໄປ.
ໃນແຕ່ລະປີ ຜູ້ອຳນວຍການໃຫຍ່ອົງການອຸຍແນັດສະໂກ ໄດ້ມີສານໃຫ້ລັດພາຄີໃຫ້ເອົາໃຈໃສ່ສົ່ງເສີມການຮູ້ໜັງສື ແລະ ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ພ້ອມທັງມີຄຳຂວັນອອກໃນແຕ່ລະປີ ສຳລັບປີ 2020 ນີ້ ແມ່ນ “ການສິດສອນ ແລະ ການຮຽນຮູ້ໜັງສື ໃນວິກິດການ COVID-19 ແລະ ທິດທາງໃນຕໍ່ໜ້າ (Literacy teaching and learning in the COVID-19 crisis and beyond) ໃນຫຼາຍປີຜ່ານມາ ການຮຽນຮູ້ໜັງສືຂອງປະຊາຄົມໂລກໄດ້ຮັບການຂະຫຍາຍໂຕ ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງວອງໄວ ແຕ່ກໍຍັງມີປະຊາກອນໂລກປະມານ 773 ລ້ານຄົນ ສ່ວນຫຼາຍເປັນຜູ້ໃຫຍ່ ແລະ ຊາວໜຸ່ມຍັງບໍ່ຮູ້ໜັງສື ແລະ ຫຼາຍກວ່າ 617 ລ້ານຄົນ ແມ່ນເດັກນ້ອຍ ແລະ ຊາວໜຸ່ມໃນການອ່ານ ແລະ ຄິດໄລ່ເລກໂດຍພື້ນຖານຍັງຕ່ຳກວ່າມາດຖານ.
ສຳລັບ ສປປ ລາວ ລັດຖະບານ ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນໃນການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ເຊິ່ງໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ຂະຫຍາຍຕາໜ່າງການສຶກສາ ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ພົນລະເມືອງລາວ ສາມາດເຂົ້າເຖິງການສຶກສາທີ່ມີຄຸນນະພາບຢ່າງສະເໝີພາບ ແລະ ເທົາທຽມກັນລະຫວ່າງຕົວເມືອງ ແລະ ຊົນນະບົດ ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ສປປ ລາວ ຍັງມີປະຊາກອນທີ່ບໍ່ຮູ້ໜັງສື ແລະ ຍັງມີເດັກນ້ອຍທີ່ບໍ່ໄດ້ເຂົ້າເຖິງການສຶກສາ ແລະ ປະລະຈາກໂຮງຮຽນຊັ້ນປະຖົມປະມານ 4% ໃນສົກປີ 2019-2020 ນີ້ ເປັນສິ່ງທ້າທາຍອັນໃຫຍ່ຫຼວງທີ່ປະເທດຂອງພວກເຮົາ ຈະຕ້ອງໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ໃນສະພາບການລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19 ໄດ້ຜົນກະທົບອັນໜັກໜ່ວງ ແລະ ຮ້າຍແຮງຕໍ່ການພັດທະນາການສຶກສາຕໍ່ກັບສະພາບການດັ່ງກ່າວນັ້ນ ລັດຖະບານແຫ່ງ ສປປ ລາວ ກໍຄື ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກີລາ ໄດ້ມີການຮັບມືໂດຍອີງໃສ່ກົດໝາຍນິຕິກຳຕ່າງໆ ທີ່ມີໂດຍສະເພາະແມ່ນດຳລັດວ່າດ້ວຍການຮຽນຮູ້ຕະຫຼອດຊີວິດ ເພື່ອສົ່ງເສີມການສຶກສາໄປສູ່ເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ແກ່ກຸ່ມເປົ້າໝາຍຜູ້ທີ່ດ້ອຍໂອກາດ ຜູ້ທຸກຍາກ ເພດຍິງ ຊົນເຜົ່າ ຜູ້ພິການໄດ້ຮັບການສຶກສາ ທີ່ມີຄວາມສະເໝີພາບ ແລະ ເທົ່າທຽມ ໂດຍຜ່ານການຈັດການຮຽນ-ການສອນໃນຫຼາຍຮູບແບບ ຫຼາຍຮູບການ ເຊັ່ນ: ການຮຽນທາງໄກ ການຮຽນຜ່ານໂທລະພາບ ວິທະຍຸ ສື່ສັງ ຄົມອອນລາຍ ແລະ ອື່ນໆ ກ້າວໄປເຖິງການຮຽນຮູ້ຕາມອັດຕະຍາໄສ.
ທ່ານນາງ ແສງເດືອນ ຫຼ້າຈັນທະບູນ ໄດ້ກ່າວຕື່ມວ່າ: ໃນນາມຕາງໜ້າໃຫ້ລັດຖະບານ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ ກໍຄື ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກີລາ ແລະ ໃນນາມສ່ວນຕົວ ຂໍສະແດງຄວາມຍ້ອງຍໍສັນລະເສີນ ມາຍັງຄະນະນຳ ອຳນາດການປົກຄອງແຕ່ລະຂັ້ນ ແຕ່ຂັ້ນສູນກາງລົງຮອດທ້ອງຖິ່ນບັນດາຂະແໜງການ ອົງການຈັດຕັ້ງມະຫາຊົນ ການຈັດຕັ້ງພາກເອກະຊົນ ຊຸມຊົນ ຜູ້ບໍລິຫານການສຶກສາ ແລະ ກີລາ ຄູອາຈານ ແລະ ນັກຮຽນຕະຫຼອດຮອດພີ່ນ້ອງລາວບັນດາເຜົ່າ ທີ່ໄດ້ປະກອບສ່ວນຢ່າງຕັ້ງໜ້າເຂົ້າໃນວຽກງານການສຶກສານອກໂຮງຮຽນ ກໍຄື ວຽກງານລົບລ້າງຄວາມບໍ່ຮູ້ໜັງສື ແລະ ຂອບໃຈມາຍັງບັນດາປະເທດເພື່ອນມິດ ທີ່ໄດ້ໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນຕໍ່ຜົນສຳເລັດໃນໄລຍະຜ່ານມາ.