ມື້ກ່ອນຜູ້ຂຽນໄດ້ນຳເອົາເນື້ອໃນຕ່າງໆ ທີ່ສຳຄັນຈຳນວນໜຶ່ງມາສະເໜີໃຫ້ທ່ານຜູ້ອ່ານ ໄດ້ທຳຄວາມເຂົ້າໃຈກັບອາຍຸຄວາມທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນກົດໝາຍ ຊຶ່ງກໍຈະພາທ່ານ ໄປສູ່ຄວາມເຂົ້າໃຈໃນເລື່ອງນີ້ບໍ່ຫຼາຍກໍໜ້ອຍ ສຳລັບມື້ນີ້ ກໍຍັງຈະວົນວຽນຢູ່ກັບເນື້ອໃນຂອງອາຍຸຄວາມ ແຕ່ຈະເວົ້າເຖິງການເສຍສິດຂອງບຸກຄົນໃດໜຶ່ງຕາມອາຍຸຄວາມ.
ອາຍຸຄວາມໃນການທວງ ຫຼື ການຮ້ອງຟ້ອງແບ່ງອອກເປັນສອງປະເພດ ຄື: ອາຍຸຄວາມທົ່ວໄປ ແລະ ອາຍຸຄວາມສະເພາະ.
– ອາຍຸຄວາມທົ່ວໄປໝາຍເຖິງກຳນົດເວລາທີ່ແນ່ນອນ ຊຶ່ງກົດໝາຍໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃຫ້ນຳໃຊ້ສິດໃນການທວງ ຫຼື ຮ້ອງຟ້ອງ ໃນກໍລະນີທີ່ກົດໝາຍບໍ່ໄດ້ກຳນົດອາຍຸຄວາມສະເພາະເຖິງຊັບເຫດການ ຫຼື ສັນຍາໃດໜຶ່ງ ເຊັ່ນ: ອາຍຸຄວາມຕາມສັນຍາ ຫຼື ການທວງເອົາຄ່າເສຍຫາຍ ແມ່ນມີກຳນົດເວລາສາມປີ.
– ອາຍຸຄວາມສະເພາະໝາຍເຖິງກຳນົດເວລາທີ່ແນ່ນອນ ຊຶ່ງກົດໝາຍໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນກົດໝາຍ ຊຶ່ງບົ່ງບອກລັກສະນະສະເພາະຂອງສັນຍາ ເຫດການ ຫຼື ຊັບສິ່ງຂອງໃດໜຶ່ງລຸ່ມນີ້:
ສັນຍາກ່ຽວກັບການກໍ່ສ້າງ ອາຍຸຄວາມໃນການຮ້ອງຟ້ອງ ສຳລັບສັນຍາກ່ຽວກັບການກໍ່ສ້າງ ແມ່ນເລີ່ມແຕ່ວັນມອບຮັບສິ່ງກໍ່ສ້າງເປັນຕົ້ນໄປ ພາຍຫຼັງການກໍ່ສ້າງສຳເລັດ ແລະ ມີການມອບຮັບກັນຢ່າງເປັນທາງການແລ້ວ ຖ້າມີການເພພັງເສຍຫາຍເກີດຂຶ້ນ ຫຼື ການກໍ່ສ້າງບໍ່ຖືກຕາມເຕັກນິກ ຜິດຕາມແຜນຜັງ ຫຼື ອອກແບບເຈົ້າຂອງໂຄງການມີສິດທວງໃຫ້ຜູ້ຮັບເໝົາດັດແກ້ປ່ຽນແປງ ຫຼື ໃຊ້ແທນຄ່າເສຍຫາຍໄດ້ພາຍໃນກຳນົດສິບປີ ຫຼັງຈາກກຳນົດເວລາດັ່ງກ່າວແລ້ວ ເຈົ້າຂອງໂຄງການຈະບໍ່ສາມາດທວງໄດ້ ຍ້ອນວ່າອາຍຸຄວາມໄດ້ສິ້ນສຸດ ຕາມທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍຂໍ້ຜູກພັນໃນ ແລະ ນອກສັນຍາ.
ການເສຍສິດຕາມອາຍຸຄວາມໝາຍເຖິງ ການເສຍສິດທວງຮ້ອງຟ້ອງຕາມໄລຍະເວລາທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນກົດໝາຍ ເຊັ່ນ: ສິດໃນການຮຽກຮ້ອງຄ່າເສຍຫາຍ ສິດໄດ້ຮັບການສືບທອດມູນມໍຣະດົກ ສິດທວງຕາມສັນຍາ ແລະ ອື່ນໆ.
ຕົວຢ່າງ: ໃນວັນທີ 30 ມີນາ 2002 ຄວາຍຂອງທ້າວ ສ ໄປເຂົ້າສວນຂອງນາງ ຟ ເຮັດໃຫ້ຜົນລະປູກຂອງນາງ ຟ ເສຍຫາຍ ຕົກເປັນມູນຄ່າ 7.000.000 ກີບ ທ້າວ ສ ເຫັນດີໃຊ້ແທນ ແຕ່ໄດ້ນັດໝາຍກັນໃຊ້ແທນຄືນໃນວັນທີ 30 ມິຖຸນາ 2002 ພໍຮອດວັນທີວັນນັດໝາຍ ທ້າວ ສ ບໍ່ໄດ້ນຳເງິນມາໃຊ້ແທນ ນາງ ຟ ແລະ ນາງ ຟ ກໍບໍໄດ້ທວງຖາມເອົາເງິນດັ່ງກ່າວ ຈົນເວລາລ່ວງເລີຍໄປຈາກວັນນັດໝາຍສາມປີ ຄື ຮອດວັນທີ 10 ກໍລະກົດ 2005 ນາງ ຟ ຈຶ່ງໄປທວງຖາມເອົາເງິນດັ່ງກ່າວ ແຕ່ທ້າວ ສ ປະຕິເສດວ່າບໍ່ສາມາດໃຊ້ແທນ ຍ້ອນວ່າໝົດອາຍຸຄວາມແລ້ວ ນາງ ຟ ຈຶ່ງໄປຮ້ອງຟ້ອງຕໍ່ສານ ສານໄດ້ພິຈາລະນາຕັດສິນ ແລະ ໄດ້ວິນິດໄສວ່າ ອາຍຸຄວາມໃນການຮ້ອງຟ້ອງຂອງນາງ ຟ ໄດ້ໝົດໄປແລ້ວ ຍ້ອນນັບແຕ່ວັນນັດໝາຍໃນການຊຳລະຄ່າເສຍຫາຍ ແມ່ນວັນທີ 30 ມິຖຸນາ 2002 ຈົນຮອດວັນທີ 10 ກໍລະກົດ 2005 ນາງ ຟ ບໍ່ເຄີຍໄດ້ທວງທາວເອົາເງິນດັ່ງກ່າວຈາກ ທ້າວ ສ ສະນັ້ນ ອີງຕາມກົດໝາຍວ່າດ້ວຍຂໍ້ຜູກພັນໃນ ແລະ ນອກສັນຍາສານ ຈຶ່ງໄດ້ຕັດສິນຍົກເລີກຄຳຮ້ອງຟ້ອງຂອງນາງ ຟໍ ນັ້ນຖີ້ມທັງໝົດ.
ໂດຍ: ໄມ້ງັດ