ໃນການດຳເນີນຄະດີອາຍາ ກໍຄືກັນກັບການດຳເນີນຄະດີແພ່ງ ລ້ວນແຕ່ມີກຳນົດເວລາ ຊຶ່ງກົດໝາຍໄດ້ລະບຸໄວ້ຢ່າງຈະແຈ້ງ ໂດຍສະເພາະ ເວລາທີ່ມີການລະເມີດສິດ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດຊຶ່ງກັນ ແລະ ກັນ ອາຍຸຄວາມແມ່ນໄລຍະເວລາຂອງການໄດ້ສິດ ຫຼື ເສຍສິດທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນກົດໝາຍ ເພື່ອໃຫ້ຜູ້ມີສິດນຳໃຊ້ສິດຂອງຕົນ ທວງເອົາ ຮ້ອງຟ້ອງຕໍ່ບຸກຄົນ ຫຼື ການຈັດຕັ້ງທີ່ລະເມີດສິດ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດຂອງຕົນຕາມກຳນົດເວລາ.
ອາຍຸຄວາມມີຄວາມສຳຄັນໃນການນຳໃຊ້ສິດຂອງບຸກຄົນ ນິຕິບຸກຄົນ ຫຼື ອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ເປັນເຈົ້າກຳມະສິດຕໍ່ຊັບສິ່ງຂອງ ຊຶ່ງສາມາດນຳໃຊ້ສິດຂອງຕົນຕາມອາຍຸຄວາມທີ່ກົດໝາຍກຳນົດໄວ້ ເຊັ່ນ: ການທວງ ຫຼື ການຮ້ອງຟ້ອງຜູ້ທີ່ລະເມີດສິດທາງແພ່ງຂອງຕົນ ຕໍ່ອົງການທີ່ມີສິດອຳນາດ ພິຈາລະນາ ຫຼື ສານ ເພື່ອປົກປ້ອງສິດ ຫຼື ກຳມະສິດອັນຖືກ ຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ ຖ້າຜູ້ມີສິດບໍ່ນຳໃຊ້ສິດຂອງຕົນໃນໄລຍະເວລາດັ່ງກ່າວນີ້ ຜູ້ກ່ຽວກໍຈະເສຍສິດໃນການຮ້ອງຟ້ອງ ຫຼື ຜູ້ກ່ຽວເສຍສິດໃນການທວງຄືນໄດ້ ຖ້າຫາກບໍ່ມີການຍິນຍອມໂດຍດີຂອງຜູ້ລະເມີດສິດດັ່ງກ່າວ.
ອາຍຸຄວາມ ຍັງເປັນບ່ອນອີງໃຫ້ແກ່ອົງການຕຸລາການ ຈຳເປັນຈະຕ້ອງນຳໃຊ້ອາຍຸຄວາມເຂົ້າໃນການພິຈາລະນາຄະດີ ຖ້າວ່າຄຳຮ້ອງຟ້ອງດັ່ງກ່າວໝົດອາຍຸຄວາມແລ້ວ ສານປະຊາຊົນກໍບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງນຳມາພິຈາລະນາຕື່ມ.
ຕົວຢ່າງ: ບ ໄດ້ຢືມເງິນນຳ ລ ເມື່ອຮອດກຳນົດເວລາສົ່ງແລ້ວ ແຕ່ ບ ກໍບໍ່ໄດ້ສົ່ງໜີ້ສິນດັ່ງກ່າວໃຫ້ ລ ກຳນົດເວລາສົ່ງແມ່ນວັນທີ 25 ທັນວາ 2015 ຫຼັງຈາກນັ້ນມາ ເວລາໄດ້ລ່ວງເລີຍມາຮອດສາມປີ ໂດຍໄລຍະທີ່ຜ່ານມາ ລ ກໍບໍ່ໄດ້ທວງທາວຈາກ ບ ເມື່ອມາຮອດວັນທີ 25 ທັນວາ 2018 ລ ໄດ້ມາທວງເອົາເງິນນຳ ບ ຄືນແຕ່ ບ ປະຕິເສດການທົດແທນໜີ້ສິນ ສະນັ້ນ ລ ຈຶ່ງເສຍສິດໃນການຮ້ອງຟ້ອງ ເພື່ອທວງເອົາເງິນຄືນ.
ໃນກໍລະນີນີ້ ສານກໍຈະບໍ່ພິຈາລະນາໃຫ້ ເນື່ອງຈາກວ່າອາຍຸຄວາມໃນການຮ້ອງໄດ້ສິ້ນສຸດແລ້ວ.
ຕົວຢ່າງ: ດ ຂັບລົດໄປ ເຮັດໃຫ້ເກີດອຸບັດເຫດຕຳເອົາລົດ ທ ທີ່ຈອດໄວ້ແຄມທາງ ເຮັດໃຫ້ລົດຂອງ ທ ເປ່ເພສົມຄວນ ດ ເຫັນດີຈ່າຍຄ່າສ້ອມແປງລົດເປັນມູນຄ່າ 5.000.000 ກີບ ຄືນໃຫ້ ທ ພາຍຫຼັງທີ່ ທ ສ້ອມແປງແລ້ວ ແຕ່ເວລາລ່ວງກາຍມາເຖິງສາມປີ ດ ກໍບໍ່ໄດ້ນຳເງິນມາຈ່າຍຕາມການຕົກລົງໃຫ້ ທ ແລະ ທ ກໍບໍ່ໄດ້ທວງທາວເອົາເງິນດັ່ງກ່າວຈາກ ດ ໃນກໍລະນີນີ້ຖືວ່າອາຍຸຄວາມໃນການຮ້ອງຟ້ອງໝົດໄປ ທ ເສຍສິດໃນການຮ້ອງຟ້ອງ ດ ຕໍ່ສານເພື່ອທວງເອົາເງິນຄ່າສ້ອມແປງນຳ ທ ອີກ.
ໂດຍ: ໄມ້ງັດ