ເນື່ອງຈາກການບໍ່ເຄົາລົບສິດຂອງກັນ ແລະ ກັນ ລະຫວ່າງຄົນກັບຄົນ ລະຫວ່າງເຈົ້າກັບຂ້ອຍ ລະຫວ່າງຜູ້ນີ້ກັບຜູ້ອື່ນ ບຸກຄົນນີ້ກັບບຸກຄົນອື່ນ ກ່ຽວກັບສິດໃນກຳມະສິດ ຊຶ່ງບາງລາຍກໍເຖິງກັບຖືພ້າຖືມີດເຂົ້າຫາກັນ ບາງລາຍກໍເຖິງຂັ້ນຖືປືນ ຖືສິດ ຖືອຳນາດທີ່ມີເພື່ອນາບຂູ່ເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ ໂດຍທີ່ຍັງບໍ່ທັນຮູ້ວ່າໃຜມີເອກະສານທີ່ເປັນຫຼັກຖານຢັ້ງຢືນ ຫຼື ຍັງບໍ່ທັນມີສານໃດຕັດສິນວ່າ ຜູ້ໃດຊະນະ ຜູ້ໃດເສຍຄະດີ ການເສຍຄະດີກໍແມ່ນເສຍສິດໃນກຳມະສິດ (ໃນກໍລະນີຫາກແມ່ນກ່ຽວກັບທີ່ດິນ) ຫຼື ເສຍເງິນ ເສຍຄວາມຮູ້ສຶກ ແມ່ນກະທັ້ງເສຍຮອດຄວາມຮັກຄວາມແພງ (ໃນກໍລະນີການກູ້ຢືມເງິນ) ນອກຈາກນັ້ນ ກໍແມ່ນການເສຍກຽດ ເສຍສັກສີ ເສຍຊື່ ເສຍສຽງ ແລະ ເສຍພາບພົດບົດບາດ ແຕ່ມັນກໍແມ່ນເລື່ອງທຳມະດາຂອງຄົນ ທີ່ດີ້ນຮົນເພື່ອສ້າງຕົນເອງໃຫ້ໂດດເດັ່ນຢູ່ໃນສັງຄົມໃນຍຸກໂລກາພິວັດນີ້.
ຍ້ອນບັນຫາເປັນຄືແນວນີ້ ກົດໝາຍໄດ້ອະນຸຍາດໃຫ້ບຸກຄົນສາມາດນຳໃຊ້ມາດຕະການທາງດ້ານກົດໝາຍ ເພື່ອປົກປ້ອງກຳມະສິດຂອງຕົນ ໃນເມື່ອບຸກຄົນຫາກໄດ້ລະເມີດ ການປົກປ້ອງກຳມະສິດ ໝາຍເຖິງການນຳໃຊ້ມາດຕະການຕ່າງໆ ຕາມທີ່ກົດໝາຍໄດ້ກຳນົດໄວ້ ເພື່ອຟື້ນຟູສິດ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດຂອງຕົນ ທີ່ຖືກລະເມີດນັ້ນຄືນເປັນກຳມະສິດຂອງຕົນ ການປົກປ້ອງກຳມະສິດ ຈະດຳເນີນດ້ວຍການຮ້ອງຟ້ອງເພື່ອທວງເອົາຊັບສິ່ງຂອງຕົນຄືນ.
ກົດໝາຍໄດ້ກຳນົດວ່າ ໃນເມື່ອສິດກ່ຽວກັບຊັບສິ່ງຂອງ ຂອງເຈົ້າກຳມະສິດຫາກໄດ້ຖືກລະເມີດໂດຍບຸກຄົນອື່ນທີ່ພວມຄອບຄອງ ຢ່າງຜິດກົດໝາຍຢູ່ນັ້ນ ຜູ້ກ່ຽວກໍມີສິດຮ້ອງຟ້ອງ ເພື່ອທວງເອົາຊັບສິ່ງຂອງຈາກບຸກຄົນນັ້ນຄືນໄດ້ ເວົ້າໃນທີ່ນີ້ໝາຍເຖິງບຸກຄົນທີ່ຄອບຄອງຊັບຂອງບຸກຄົນອື່ນຢ່າງຜິດກົດໝາຍ ໂດຍຄວາມບໍລິສຸດໃຈ.
ຜູ້ຄອບຄອງຊັບຢ່າງຜິດກົດໝາຍ ໂດຍຄວາມບໍລິສຸດໃຈນັ້ນແມ່ນໃຜ? ແມ່ນຄອບຄອງແນວໃດຈຶ່ງບໍລີສຸດໃຈ? ການຄອບຄອງແນວນີ້ ຖ້າເຈົ້າຊັບຫາກໄດ້ທວງຖາມເອົາຄືນຈະວ່າແນວໃດ?.
ຜູ້ຄອບຄອງຊັບສິ່ງຂອງຢ່າງຜິດກົດໝາຍ ໂດຍຄວາມບໍລິສຸດໃຈ ແມ່ນບຸກຄົນທີ່ບໍ່ຮູ້ ແລະ ບໍ່ອາດຮູ້ໄດ້ວ່າຊັບສິ່ງຂອງທີ່ຕົນຄອບຄອງນັ້ນ ຍັງເປັນກຳມະສິດຂອງບຸກຄົນອື່ນຢູ່ ໃນກໍລະນີນີ້ ຖ້າວ່າເຈົ້າກຳມະສິດເດີມ ຫາກໄດ້ທວງເອົາຊັບສິ່ງຂອງນັ້ນຄືນ ຜູ້ຄອບຄອງຕ້ອງໄດ້ສົ່ງຄືນໃຫ້ຜູ້ກ່ຽວ ແຕ່ເຈົ້າກຳມະສິດເດີມຕ້ອງທົດແທນຕາມມູນຄ່າຊັບສິ່ງຂອງ ໃຫ້ແກ້ຜູ້ຄອບຄອງ ແຕ່ຜູ້ເປັນເຈົ້າກຳມະສິດເດີມ ກໍມີສິດຮ້ອງຂໍເອົາການໃຊ້ແທນຄ່າເສຍຫາຍ ຈາກຜູ້ທີ່ໄດ້ມອບຊັບສິ່ງຂອງ ໂດຍຕົນເອງບໍ່ມີສິດມອບນັ້ນຄືນ ຕົວຢ່າງ: ທ້າວ ຈົງອາງ ໄດ້ຢືມລົດຂອງນາງ ຂຽດຢ້າງ ໄປນຳໃຊ້ໄລຍະໜຶ່ງ ເພື່ອແລ່ນວຽກທີ່ຈຳເປັນ ແຕ່ພາຍຫຼັງສຳເລັດວຽກແລ້ວ ທ້າວ ຈົງອາງ ໄດ້ເອົາລົດຄັນດັ່ງກ່າວໄປມອບໃຫ້ທ້າວ ໂຊກຊວຍ ນຳໃຊ້ ໂດຍບອກວ່າເປັນລົດຂອງຕົນ ແລ້ວກໍເອົາເງິນນຳທ້າວ ໂຊກຊວຍ ຈຳນວນ 5 ແສນກີບ ຫຼັງຈາກນັ້ນບໍ່ຮູ້ວ່າທ້າວຫາຍໜ້າໄປທາງໃດ ໃນກໍລະນີດັ່ງກ່າວນີ້ ຖ້ານາງ ຂຽດຢ້າງ ຫາກໄດ້ທວງເອົາລົດຄັນດັ່ງກ່າວນັ້ນຈາກທ້າວ ໂຊກຊວຍ ຊຶ່ງເປັນຜູ້ຄອບຄອງ ຜູ້ກ່ຽວກໍຕ້ອງໄດ້ສົ່ງລົດນັ້ນຄືນໃຫ້ນາງ ຂຽດຢ້າງ ແຕ່ນາງ ຂຽດຢ້າງ ກໍຕ້ອງໄດ້ທົດແທນເງິນຄືນໃຫ້ແກ່ທ້າວ ໂຊກຊວຍ.
ໃນກໍລະນີທີ່ຜູ້ຄອບຄອງຫາກໄດ້ຮັບຊັບສິ່ງຂອງດ້ວຍການມອບ ຫຼື ການສືບທອດມູນມໍລະດົກນັ້ນ ຈະບໍ່ມີການທົດແທນມູນຄ່າຂອງຊັບດັ່ງກ່າວ ຫຼື ໃຊ້ແທນຄ່າເສຍຫາຍແຕ່ຢ່າງໃດ.
ໂດຍ: ໄມ້ງັດ