ບັນຫາໂລກແຕກຂອງຍຸກໂລກາພິວັດ ນັບແຕ່ປັດຈຸບັນໄປໜ້າ ແມ່ນເວົ້າເຖິງພະຍາດໂຄວິດ-19 ພະຍາດຢາເສບຕິດ ພະຍາດອວດອົ່ງທະນົງຕົວ ພະຍາດສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ພະຍາດເວົ້າຫຼາຍເຮັດໜ້ອຍ ພະຍາດຊືມເຊື້ອ ເຊັ່ນ: ມີຫຼາຍຄົນເວົ້າ ກົດໝາຍບໍ່ເຂັ້ມງວດ ກົດໝາຍບໍ່ສັກສິດ ຍ້ອນການໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ສຶກສາອົບຮົມກົດໝາຍບໍ່ເລິກ ບໍ່ເຊິ່ງ ບໍ່ກວ້າງຂວາງ ບໍ່ໄປຮອດໄປເຖິງປະຊາຊົນ ພະນັກງານທີ່ເຮັດວຽກນີ້ ຍັງຂາດຄວາມບຸກບືນຫ້າວຫັນ ບໍ່ທັນເອົາໃຈໃສ່ເທົ່າທີ່ຄວນ ເຮັດໃຫ້ການປະຕິບັດກົດໝາຍບໍ່ກາຍເປັນຮູບປະທຳ ບໍ່ກາຍເປັນຈິງ ຈະຄຸ້ມຄອງລັດ ຄຸ້ມຄອງສັງຄົມດ້ວຍກົດໝາຍໄດ້ແນວໃດ ຈະເຮັດໃຫ້ສັງຄົມມີຄວາມສະຫງົບ ແລະ ເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍໄດ້ແນວໃດ.
ກ່ອນອື່ນໝົດ ຕ້ອງຖາມຜູ້ເວົ້າແນວນີ້ກ່ອນວ່າ: ການກະທຳຜິດກ່ຽວກັບຢາເສບຕິດ ຕາມທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນກົດໝາຍນັ້ນ ຜູ້ເວົ້າປະຕິບັດໄດ້ຈັກເປີເຊັນ ແລະ ຜູ້ເວົ້າໄດ້ນຳເອົາໄປເຜີຍແຜ່ໃຫ້ບຸກຄົນອື່ນຮູ້ວ່າຢາເສບຕິດມີພິດມີໄພໜ້ອຍຫຼາຍປານໃດ ເຂົາຟັງບໍ່ ເຂົາປະຕິບັດໄດ້ຈັກເປີເຊັນ ໂດຍສະເພາະ ຜູ້ເປັນລູກເປັນຫຼານຂອງເຮົາເອງນັ້ນ ຖ້າຫາກເຂົາຍັງມີການກະທຳຜິດຢູ່ ຫາກເຂົາຍັງຊື້ ຍັງຂາຍ ເສບຢູ່ ກໍສະແດງວ່າການໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ສຶກສາອົບຮົມກົດໝາຍນີ້ ໃຫ້ແກ່ສະມາຊິກພາຍໃນຄອບຄົວຂອງເຮົາ ຍັງບໍ່ທັນເລິກເຊິ່ງເຖິງຖອງ ບໍ່ທັນສາມາດຫັນປ່ຽນແນວຄິດຂອງເຂົາເຈົ້າ ໃຫ້ກັບກາຍມາເປັນຄົນຮູ້ຈັກຮັກພໍ່ແມ່ ຮັກຄອບຄົວ ຮັກຊີວິດຕົນເອງ ຮັກຊີວິດຜູ້ອື່ນ ລວມທັງຮູ້ຮັກສາຄວາມສະຫງົບ ຮູ້ຮັກສາຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍ ກໍເທົ່າກັບວ່າເຮົາບໍ່ສາມາດເກ້ຍກ່ອມໃຫ້ເຂົາ ເຂົ້າມາສູ່ການເຄົາລົບ ແລະ ປະຕິບັດກົດໝາຍໄດ້ ກໍຖືວ່າເຮົາປະລາໄຊແມ່ນບໍ່?.
ບາງເທື່ອອາດບໍ່ແມ່ນແນວນັ້ນ ກໍຍ້ອນວ່າມີຄົນຈຳນວນໜຶ່ງຮູ້ແລ້ວວ່າມັນຜິດ ແຕ່ຫາກຕ່າວພາໂລ ຮູ້ວ່າມັນຕະລາຍ ແຕ່ກໍຈົງໃຈກະທຳໃນສິ່ງທີ່ບໍ່ຄວນກະທຳ ແລະ ບໍ່ຕ້ອງກະທຳມັນ ສະນັ້ນ ສະຕິໃນການເຄົາລົບ ແລະ ປະຕິບັດກົດໝາຍ ມັນບໍ່ຂຶ້ນກັບວ່າພະນັກງານເຮັດວຽກງານໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ສຶກສາອົບຮົມກົດໝາຍເລິກເຊິ່ງ ຫຼື ບໍ່ກວ້າງຂວາງ ຫຼື ບໍ່ ອັນທີໜຶ່ງ ມັນກໍຂຶ້ນກັບວ່າ ການບັງຄັບປະຕິບັດກົດໝາຍທີ່ກ່ຽວຕໍ່ຜູ້ກະທຳຜິດຕາມກົດໝາຍນັ້ນ ເຂັ້ມງວດພຽງໃດ ອັນທີສອງ ກໍຂຶ້ນກັບວ່າ ເຂົາຢາກຫັນປ່ຽນແນວຄິດ ແລະ ການກະທຳຂອງເຂົາ ຫຼື ບໍ່? ຕົວຢ່າງ: ຜູ້ຖືກດຳເນີນຄະດີ ຖືກລົງໂທດມາແລ້ວນັບຄັ້ງບໍ່ຖ້ວນກ່ຽວກັບຢາເສບຕິດ ແຕ່ເມື່ອປ່ອຍຕົວອອກມາ ກໍຍັງກັບຄືນເສບ ໄປຄ້າ ໄປຂາຍຄືເກົ່າ ຫຼື ຜູ້ທີ່ເຄີຍຖືກລົງໂທດໃນຂໍ້ຫາການປຸ້ນ ການຊີງຊັບ ການລັກຊັບກໍເຊັ່ນດຽວກັນ ທັ່ງທີ່ອົງການບັງຄັບປະຕິບັດກົດໝາຍ ກໍເຮັດໜ້າທີ່ຂອງຕົນຕາມທີ່ກົດໝາຍໄດ້ກຳນົດໄວ້ ດ້ວຍການລົງໂທດປະເພດຕ່າງໆໃສ່ຜູ້ກ່ຽວແລ້ວ ແຕ່ແນ່ນອນວ່າ ບາງຄັ້ງ ການລົງໂທດທີ່ມີລັກສະນະເບົາບາງ ກໍບໍ່ສາມາດຈະແກ້ໄຂບັນຫາໄດ້ ແຕ່ມັນກໍສົມຄວນທີ່ເຂົາໄດ້ຮັບໂທດສ່ຳນັ້ນ ຖ້າຈະລົງໂທດເກີນກວ່າກົດໝາຍອະນຸຍາດ ຜູ້ທີ່ເຮັດໜ້າທີ່ດັ່ງກ່າວ ກໍຈະເປັນຜູ້ລະເມີດກົດໝາຍເສຍເອງ ແມ່ນກະທັ້ງຜູ້ກະທຳຜິດທີ່ບໍ່ເຂັດຫຼາບ ເຖິງຈະລົງໂທດຫຼາຍຄັ້ງຫຼາຍຄາວ ແຕ່ສຸດທ້າຍມັນກໍຍັງເປັນຜູ້ກະທຳຜິດທີ່ບໍ່ເຂັດຫຼາບຄືເກົ່າ… ເວົ້າແນວນີ້ບໍ່ໝາຍຄວາມວ່າເຮົາຈະບໍ່ເຮັດຫຍັງ ເຮົາຕ້ອງເຮັດ ແລະ ເຮັດຢ່າງເຂັ້ມງວດ ເຮັດຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ ເຮັດໃຫ້ມີຄຸນນະພາບ ພ້ອມກັນນີ້ ການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງສັງຄົມກໍເປັນສິ່ງສຳຄັນ.
ຕົວຢ່າງ ທ້າວ ພ ທັງຜະລິດ ທັງຄ້າຂາຍ ຈຳໜ່າຍ ຂົນສົ່ງ ມີໄວ້ໃນຄອບຄອງ ຫຼື ນຳເຂົ້າ ສົ່ງອອກ ຫຼື ນຳເຮໂລອິນ ຜ່ານສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ ຕ່ຳກວ່າໜຶ່ງຮ້ອຍກຣາມ ຈະຖືກລົງໂທດຕັດອິດສະຫຼະພາບ ແຕ່ 10-15 ປີ ແລະ ຈະຖືກປັບໃໝແຕ່ 50.000.000 ກີບຫາ 100.000.000 ກີບ ແລະ ຈະຖືກຮິບຊັບ ເມື່ອເປັນເຊັ່ນນີ້ ທ້າວ ພ ກໍຈະໄດ້ຮັບໂທດຄືແນວນີ້ ການຮັບໂທດແບບນີ້ ຈະເຮັດໃຫ້ຜູ້ກ່ຽວປ່ຽນແປງພຶດຕິກຳຂອງຕົນ ຫຼື ບໍ່? ພາຍຫຼັງຜູ້ກ່ຽວປະຕິບັດໂທດແລ້ວ ອອກມາສູ່ສັງຄົມພາຍນອກ ຜູ້ກ່ຽວກໍຈະມີອິດສະຫຼະພາບໃນການເຄື່ອນໄຫວໄປມາ ເຖິງວ່າຈະມີບາງມາດຕະການຂອງພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຈຳກັດການເຄື່ອນໄຫວຊົ່ວຄາວ ແຕ່ນັ້ນບໍ່ແມ່ນມາດຕະການທີ່ເດັດຂາດ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຜູ້ກ່ຽວໄປກະທຳຜິດອີກ.. ດັ່ງນັ້ນ ການຕັດສິນໃຈຂອງຜູ້ກ່ຽວ ຈຶ່ງເປັນສິ່ງສຳຄັນທີ່ພາໃຫ້ຜູ້ກ່ຽວປະຕິເສດ ທີ່ຈະໄປຫຍຸ້ງກ່ຽວກັບຢາເສບຕິດອີກຕໍ່ໄປ ສະນັ້ນ ການປັບປຸງກົດໝາຍ ບໍ່ແມ່ນປັບປຸງເພື່ອໃຫ້ມັນຖືກໃຈຂອງຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບຄວາມອັບປະໂຫຍດ ແຕ່ປັບປຸງເພື່ອໃຫ້ມັນສາມາດບັງຄັບປະຕິບັດໄດ້ໃນພາກຕົວຈິງ ຊຶ່ງບໍ່ຕ່າງຫຍັງກັບຜູ້ເວົ້າຫຼາຍ ແຕ່ເວົ້າໄຮ້ສາລະ ພັນລະນາເກີນຄວາມເປັນຈິງ ກົງກັນຂ້າມ ເວົ້າໜ້ອຍ ແຕ່ເກີດຜົນຫຼາຍແມ່ນດີ ແລະ ມີປະໂຫຍດ ບໍ່ຕ່າງຫຍັງການລົງໂທດຜູ້ກະທຳຜິດ ເຖິງຈະລົງໂທດສູງພຽງໃດກໍຕາມ ແຕ່ຜູ້ກ່ຽວຫາກຍັງບໍ່ສາມາດປ່ຽນແປງໄດ້ ກໍເທົ່າກັບສູນ ແລ້ວເຮົາຈະພ້ອມແກ້ແນວໃດ? ກໍແກ້ຕາມທີ່ກົດໝາຍກຳນົດໃຫ້ສາມາດແກ້ໄດ້ນັ້ນລະ ເພາະພວກເຮົາບໍ່ສາມາດທີ່ຈະແກ້ນອກເໜືອຈາກກົດໝາຍໄດ້ໃຫ້ນັ້ນແລ້ວ.
ໂດຍ: ໄມ້ງັດ