ປ່າໄມ້ ແມ່ນຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດອັນລ້ຳຄ່າ ທີ່ມີໃນລະບົບນິເວດສະເພາະ ຊຶ່ງປະກອບດ້ວຍຊີວະນາໆພັນ ແຫຼ່ງນ້ຳ ແລະ ທີ່ດິນປ່າໄມ້ ໂດຍມີຕົ້ນໄມ້ນາໆຊະນິດ ທີ່ເກີດຂຶ້ນຕາມທຳມະຊາດ ຫຼື ປູກຂຶ້ນໃນພື້ນທີ່ປ່າ ປ້ອງກັນປ່າສະຫງວນ ແລະ ປ່າຜະລິດ ມະນຸດເຮົາດຳລົງຊີວິດ ແລະ ທຳມາຫາກິນຕາມທຳມະຊາດ ຕິດພັນກັບປ່າໄມ້ ແລະ ໄດ້ນຳໃຊ້ໄມ້ມາປຸກຢ້າວ ແປງເຮືອນ ເຮັດໂຮງຮຽນ ໂຮງໝໍ ເອົາມາໃຊ້ສອຍໃນຄອບຄົວ ມາຄ້າ-ຂາຍ ມາເຮັດເຄື່ອງໃຊ້ໃນເຮືອນ ໃນຄົວ ເວົ້າສະເພາະ ເຂດຊົນນະບົດ ເຂດທົ່ງພຽງ ແລະ ພູດອຍ ເຂດຫ່າງໄກ ແລະ ສອກຫຼີກ ປະຊາຊົນສ່ວນຫຼາຍນິຍົມພາກັນໄປຕັດໄມ້ ໄປຖາງປ່າເຮັດໄຮ່ ເຮັດນາ ເຮັດສວນ ເປັນຄວາມເຄີຍຊິນມາ ແຕ່ດຶກດຳບັນ ໝາຍຄວາມວ່າ ການດຳລົງຊີວິດຄົນເຮົາຫາກຂາດຈາກທຳມະຊາດ ກໍຄືກັບກັບກິນແກງບໍ່ໃສ່ເກືອ ຕຳແຈ່ວໝາກເຂືອບໍ່ໃສ່ແປ້ງນົວພຸ້ນລະ ແຕ່ສິງທີ່ຜູ້ຂຽນຢາກເວົ້າຢາກຕັກເຕືອນຜູ້ທີ່ມັກຕັດ ມັກປ້ຳໄມ້ຢູ່ໃນທີ່ນີ້ ແມ່ນຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ຜົນທີ່ຈະຕາມມາຂອງມັນ ເນື່ອງຈາກຕາມກົດໝາຍວ່າ ດ້ວຍຂໍ້ຜູກພັນໃນ ແລະ ນອກສັນຍາໄດ້ເວົ້າເຖິງຄວາມຮັບຜິດຊອບ ທີ່ເນື່ອງມາຈາກການກະທຳຂອງບຸກຄົນອື່ນ ຂອງສັດ ວັດຖຸສິ່ງຂອງ ທີ່ຢູ່ໃນການຄຸ້ມຄອງຂອງຕົນ ຄວາມຜິດໃນທີ່ນີ້ສະແດງອອກດ້ວຍການກະທຳ ຫຼື ການເມີນເສີຍ ຊຶ່ງເປັນການລະເມີດລະບຽບກົດໝາຍ ແລະ ກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ແກ່ບຸກຄົນອື່ນ ໂດຍເຈດຕະນາ ຫຼື ດ້ວຍຄວາມບໍ່ລະມັດລະວັງ.
ຕົວຢ່າງ ທ້າວ ເວີ່ນ ໄດ້ຕັດໄມ້ຕົ້ນໜຶ່ງຢູ່ແຄມສວນຂອງຕົນ ຊຶ່ງມີທາງທຽວໄປມາຂອງປະຊາຊົນພາຍໃນບ້ານ ໝາຍຄວາມວ່າ ເປັນທາງຜ່ານທີ່ທຸກຄົນໄປ-ມາໄດ້ ພາຍຫຼັງທີ່ທ້າວ ເວີ່ນ ຕັດຕົ້ນໄມ້ນັ້ນຂາດແລ້ວ ແຕ່ມັນຍັງບໍ່ທັນໄດ້ລົ້ມລົງດິນ ເພາະວ່າປາຍໄມ້ຕົ້ນນັ້ນ ໄປກ່າຍໃສ່ໄມ້ຕົ້ນອື່ນ ທ້າວ ເວີ່ນ ຈຶ່ງຢຸດເຊົາ ແລະ ຄິດວ່າມື້ໃໝ່ຈະມາລາກມັນໃຫ້ລົ້ມລົງ ກ່ອນຈະຕັດຮອນເອົາກັບໄປເລື່ອຍຢູ່ເຮືອນຂອງຕົນ ພໍຕົກແລງມາ ປະຊາຊົນກໍພາກັນກັບບ້ານກັບເຮືອນຂອງຕົນ ພາຍຫຼັງເຮັດໄຮ່ເຮັດນາສຳເລັດ ແຕ່ພໍມາຮອດກ້ອງຕົ້ນໄມ້ທີ່ທ້າວ ເວີ່ນ ຕັດ ເກີດລົມພັດມາ ເຮັດໃຫ້ຕົ້ນໄມ້ດັ່ງກ່າວລົ້ມຟາດລົງດິນ ເຮັດໃຫ້ງ່າໄມ້ຟາດລົງມາຖືກຫົວຂອງທ້າວ ເຄາະ ເຮັດໃຫ້ຜູ້ກ່ຽວໄດ້ຮັບບາດເຈັບສາຫັດ ແລະ ໄດ້ນຳເອົາໄປປິ່ນປົວຢູ່ໂຮງໝໍເປັນເວລາຫຼາຍວັນ ບັນຫາມັນຢູ່ທີ່ວ່າ ທ້າວ ເວີ່ນ ມີຄວາມຜິດບໍ່? ມີຄວາມຜິດຍ້ອນຫຍັງ ເພາະວ່າບໍ່ແມ່ນຜູ້ກ່ຽວຕັ້ງໃຈເອົາໄມ້ໄປຟາດ ຫຼື ຕີຫົວ ທ້າວ ເຄາະ ໃຫ້ແຕກ ມັນແມ່ນງ່າໄມ້ພຸ້ນ ໃນເມື່ອງ່າໄມ້ບໍ່ແມ່ນຄົນ ຊິໃຫ້ມັນຮັບຜິດຊອບກໍເປັນໄປບໍ່ໄດ້ ສະແດງວ່າບໍ່ມີຄົນຜິດ ແລະ ກໍບໍ່ມີຄົນຮັບຜິດຊອບ? ສະນັ້ນ ເລື່ອງຄວາມເຂົ້າໃຈຂອງຫຼາຍຄົນກໍຄືຊິໄປໃນທຳນອງດຽວກັນ ວ່າບໍ່ມີໃຜຮັບຜິດຊອບດອກ? ແຕ່ຕາມກົດໝາຍວ່າ ດ້ວຍຂໍ້ຜູກພັນນອກສັນຍາແລ້ວ ໄດ້ກຳນົດວ່າ ຄວາມເສຍຫາຍທີ່ເກີດຂຶ້ນຈາກວັດຖຸສິ່ງຂອງໃດໜຶ່ງ ຍ້ອນຄວາມຜິດຂອງຜູ້ເປັນເຈົ້າຂອງ ຫຼື ຜູ້ຄອບຄອງນັ້ນ ຜູ້ກ່ຽວຕ້ອງຮັບຜິດຊອບໃຊ້ແທນຄ່າເສຍຫາຍດັ່ງກ່າວ ໝາຍຄວາມວ່າແນວໃດ ໝາຍຄວາມວ່າ ທ້າວ ເວີ່ນ ມີຄວາມຜິດ ແລະ ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ຄວາມເສຍຫາຍທີ່ເກີດຂຶ້ນກັບທ້າວ ເຄາະ ຍ້ອນການປ້ຳໄມ້ບໍ່ລົ້ມ ແຕ່ຫາກປະໄວ້ ແລະ ທ້າວ ເວີ່ນ ເອງ ກໍບໍ່ໄດ້ຄາດຄະເນເຖິງຜົນເສຍຫາຍທີ່ຈະຕາມມາ ຫາກຕົ້ນໄມ້ນັ້ນລົ້ມລົງໃນເວລາໃດໜຶ່ງ ຫຼື ມື້ໃດມື້ໜຶ່ງຖືກຄົນ ຫຼື ສັດ ຊຶ່ງມັນຈະຕ່າງຈາກຄວາມເສຍຫາຍທີ່ເກີດຂຶ້ນ ຍ້ອນເຫດບັງເອີນ ລົມພັດແຮງ ຕົ້ນໄມ້ລົ້ມລົງເອງໂດຍທີ່ບໍ່ເກີດຈາກການກະທຳຂອງຄົນ ສະນັ້ນ ຈຶ່ງຂໍຮຽກຮ້ອງມາຍັງຜູ້ມັກຕັດໄມ້ໄງ້ເຫງົ້າ ຈົ່ງໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ເວລາຕັດ ຫຼື ປ້ຳໄມ້ ຕ້ອງໃຫ້ມັນລົ້ມລົງສູ່ດິນກ່ອນຈະກັບບ້ານ ຫຼື ປະໄວ້ມື້ໃໝ່ຈຶ່ງຈະກັບມາອີກ ປ້ຳໃຫ້ມັນລົ້ມລົງຮາບຄາບ.
ໂດຍ: ໄມ້ງັດ