ໃນທ່າມກາງບັນຍາກາດເດິກດື່ນທ່ຽງຄືນ ຄົນທັງບ້ານທັງເມືອງພາກັນນອນຫຼັບໄຫຼ ແຕ່ໃນຂະນະດຽວກັນ ກໍມີຄົນຈຳນວນໜຶ່ງ ສວຍໂອກາດໄປກະທຳຜິດຫຼາຍຢ່າງ ຍ້ອນນອນບໍ່ຫຼັບ ຄຳບູຮານໄດ້ກ່າວໄວ້ວ່າ: ຄົນມັກທ່ຽວບໍ່ທ່ຽວມັນວອນ ຄົນມັກນອນບໍ່ນອນມັນໄຂ້ ຄົນຂີ້ໄຮ້ບໍ່ອົ່ງມັນຕາຍ ນີ້ມັນຖືກສະພາບຕົວຈິງຂອງຄົນບາງກຸ່ມບາງພວກ ທີ່ຫາທ່ຽວສ້າງຄວາມເດືອດຮ້ອນ ສ້າງຄວາມຈິບຫາຍໃຫ້ແກ່ຜູ້ອື່ນ ໝາຍຄວາມວ່າຄົນເຄີຍລັກ ເຄີຍປຸ້ນ ເຄີຍຈີ້ ເຄີຍຊີງຊັບ ຫາກບໍ່ໄດ້ກະທຳຜິດ ບໍ່ໄດ້ໄປກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ຜູ້ອື່ນແມ່ນນອນບໍ່ຫຼັບ ຄວາມເປັນຈິງມັນເປັນດັ່ງທີ່ພວກເຮົາເຫັນນຳກັນທຸກມື້ນີ້ແຫຼະ ຜູ້ກະທຳຜິດສ່ວນຫຼາຍລ້ວນແຕ່ມີຊື່ສຽງຮຽງນາມເກົ່າໆ ຄົນຜູ້ເກົ່າ ທີ່ເຄີຍກະທຳຜິດແລ້ວຫຼາຍຄັ້ງ ຫຼາຍຫົນ ສານໄດ້ຕັດສິນໄປແລ້ວ ປະຕິບັດໂທດສິ້ນສຸດແລ້ວ ອອກມາແລ້ວ ກໍຄືນໄປກະທຳຜິດໃໝ່ ຊຶ່ງກໍມີຈຳນວນຫຼາຍ ໂດຍສະເພາະພວກປຸ້ນຈີ້ ຊີງຊັບ ພວກຂີ້ລັກ ຂີ້ຢາທັງຫຼາຍ ປາກົດວ່າຕາຍບໍ່ຫຼາບ ປາບບໍ່ໝົດ ສຶກສາອົບຮົມລົງໂທດດົນນານປານໃດກໍບໍ່ປ່ຽນ ບໍ່ແປງຕົນເອງຈັກເທື່ອ ຄົນຈຳນວນນີ້ ສັງຄົມບອກວ່າຕ້ອງຕັດຕີນ ຕັດມືມັນ ຄືບາງປະເທດຕາເວັນອອກ ເມືອງນອກເມືອງນາເຂົາລົງໂທດຜູ້ກະທຳຜິດກັນນັ້ນ ມັນຈຶ່ງສົມໃຈຄັກ ຄວາມຈິງກໍຕ້ອງເຮັດປານນັ້ນພຸ້ນລະ ມັນຈຶ່ງຊິຫຼາບຊິຈື່ແດ່ ແຕ່ຍ້ອນວ່າກົດໝາຍເຮົາແມ່ນຫັນເອົານະໂຍບາຍຂອງພັກ ຂອງລັດມາເປັນຂໍ້ກຳນົດ ມາເປັນກົດໝາຍແຕ່ລະສະບັບ ສະນັ້ນ ມັນຈຶ່ງມີທັງມາດຕະການຕັກເຕືອນ ລົງວິໄນ ສຶກສາອົບຮົມ ປົດຊັ້ນປົດຕຳແໜ່ງ ລົງໂທດແຕ່ເບົາຫາໜັກ, ແຕ່ຕ່ຳຫາສູງ ມີທັງປັບໃໝ ລວມທັງວິທີການລົງໂທດແບບອື່ນໆທີ່ມີໃນກົດໝາຍ ເພາະກົດໝາຍພວກເຮົາເນັ້ນເລື່ອງມະນຸດສະທຳເປັນຫຼັກ ທັງນີ້ກໍຍ້ອນວ່າ ຜູ້ກະທຳຜິດບາງຄົນລົງມືກະທຳຜິດ ຍ້ອນຄວາມທຸກຍາກ ຍ້ອນຄວາມໂກດ ຄວາມໂລບມາກໂລພາ ຍ້ອນຄວາມຫຼົງ ສາເຫດຍ້ອນມີສິ່ງຊັກຈູງ ຍ້ອນຖືກບັງຄັບຂົ່ມຂູ່ ເວົ້າແທ້ແມ່ນມີທັງກະທຳຜິດໂດຍເຈດຕະນາ ຫຼືດ້ວຍຄວາມບໍ່ລະມັດລະວັງ ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ຫາກຜູ້ກະທຳຜິດໄດ້ກະທຳຜິດທີ່ມີລັກສະນະໂຫດຮ້າຍປ່າເຖື່ອນ ຂ້າຫຼາຍຄົນ ຂ້າແມ່ຍິງຖືພາ ຂ້າຄົນພິການ ຂ້າຜູ້ເຖົ້າ ຫຼືຂ້າແບບຕັດຫົວ ຕັດຂາ ຕັດຄໍ ຫຼືລອກເນື້ອເຖືອໜັງກ່ອນຈະຂ້າໃຫ້ຕາຍ ຫຼືທຸບຕີທໍລະມານໃຫ້ຕາຍຢ່າງຊ້າໆ ການລົງໂທດກໍຍ່ອມຫຼີກລ່ຽງບໍ່ໄດ້ທີ່ຈະຕ້ອງລົງໜັກ ອາດຈະຕະຫຼອດຊີວິດ ຫຼືປະຫານຊີວິດ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຄົນອື່ນເອົາເປັນແບບຢ່າງການກະທຳຜິດນັ້ນ ສຳລັບຜູ້ກະທຳຜິດແລ້ວ ກະທຳຜິດອີກ ຫຼືກົດໝາຍກຳນົດວ່າເປັນຜູ້ກະທຳຜິດຊ້ຳ ກະທຳຜິດຊ້ອນ ການກະທຳຜິດທີ່ມີການຈັດຕັ້ງເປັນກຸ່ມ ການກະທຳຜິດເປັນອາຈິນ ການກະທຳຜິດທີ່ບໍ່ເຂັດຫຼາບ ຊຶ່ງການລົງໂທດໃສ່ແຕ່ລະການກະທຳຜິດກໍມີລັກສະນະແຕກຕ່າງກັນ ຕົວຢ່າງ ທ້າວ ກໍ ຕົກເປັນຜູ້ຖືກຫາລັກຊັບຂອງພົນລະເມືອງ ສະນັ້ນ ໃນມາດຕາ 231 ຂອງປະມວນກົດໝາຍອາຍາໄດ້ກຳນົດວ່າ: ບຸກຄົນໃດຫາກໄດ້ເອົາຊັບຂອງຜູ້ອື່ນມາເປັນຂອງຕົນໂດຍບໍ່ຖືກຕ້ອງ ຈະຖືກລົງໂທດຕັດອິດສະຫຼະພາບແຕ່ສາມເດືອນຫາສາມປີ ຫຼືດັດສ້າງໂດຍບໍ່ຕັດອິດສະຫຼະພາບ ແລະ ຈະຖືກປັບໃໝແຕ່ 1.000.000 ກີບຫາ 5.000.000 ກີບ.
ໃນກໍລະນີທີ່ຜູ້ກະທຳຜິດຫາກລັກດ້ວຍການງັດແງະ ມ້າງເພ ຮົ້ວຮາວ ປະຕູ ຫີບ ຕູ້ ແລະ ອື່ນໆ ຈະຖືກລົງໂທດຕັດອິດສະຫຼະພາບແຕ່ສາມເດືອນຫາສາມປີ ຫຼືດັດສ້າງໂດຍບໍ່ຕັດອິດສະຫຼະພາບ ແລະ ຈະຖືກປັບໃໝແຕ່ 1.000.000 ກີບຫາ 5.000.000 ກີບ.
ໃນກໍລະນີທີ່ຜູ້ກະທຳຜິດຫາກໄດ້ເອົາການກະທຳເປັນອາຈິນ ມີການຈັດຕັ້ງເປັນກຸ່ມ ຫຼືໃນກໍລະນີກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ຈະຖືກລົງໂທດຕັດອິດສະຫຼະພາບແຕ່ສາມປີຫາແປດປີ ແລະ ຈະຖືກປັບໃໝແຕ່ 5.000.000 ກີບຫາ 15.000.000 ກີບ ຄວາມພະຍາຍາມກໍ່ການກະທຳຜິດ ກໍຈະຖືກລົງໂທດ.
ການກະທຳຜິດທີ່ມີການຈັດຕັ້ງເປັນກຸ່ມ ແມ່ນການກະທຳຜິດຂອງກຸ່ມຄົນແຕ່ສາມຄົນຂຶ້ນໄປ ຊຶ່ງມີການຈັດຕັ້ງໃນກຳນົດເວລາໃດໜຶ່ງ ແລະ ມີການວາງແຜນເພື່ອກະທຳຜິດໃນສະຖານໂທສານຸໂທດຂຶ້ນໄປ (ແຕ່ເບົາຫາໜັກ).
ການກະທຳຜິດເປັນອາຈິນ ແມ່ນການກະທຳຜິດໃນສະຖານດຽວກັນ ຫຼືຄ້າຍຄືກັນແຕ່ສາມຄັ້ງຂຶ້ນໄປ ຊຶ່ງສານຍັງບໍ່ທັນໄດ້ພິຈາລະນາຕັດສິນ ເມື່ອກົດໝາຍໄດ້ກຳນົດໄວ້ສະເພາະແຕ່ລະການກະທຳຜິດຄືແນວນີ້ ເຖິງແມ່ນວ່າຜູ້ກະທຳຜິດຈະກະທຳຜິດແລ້ວກະທຳຜິດອີກ ສານກໍບໍ່ສາມາດທີ່ຈະລົງໃສ່ຜູ້ກະທຳຜິດຕາມຈິດໃຈທີ່ທຸກຄົນຕ້ອງການຄື ຕ້ອງຕັດຕີນຕັດມື ຫຼືເອົາໄປເກືອແຂ້ເກືອປາ ຫຼືເອົາໄປຂ້າໃຫ້ຕາຍກໍຍັງບໍ່ສົມໃຈໄດ້ ແລະ ຕ້ອງປະຕິບັດຕາມກົດໝາຍເທົ່ານັ້ນ ສິ່ງທີ່ພວກເຮົາຕ້ອງເຮັດ ຕ້ອງປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ມັນເກີດຂຶ້ນ ກໍຕ້ອງເພີ່ມສະຕິ ເພີ່ມຄວາມລະວັງ ເພີ່ມການປ້ອງກັນຊັບສິນ ຊີວິດອິນຊີຂອງຕົນ ສັດສາວາສິ່ງຂອງຕົນໃຫ້ດີ ໃຫ້ປອດໄພ ໃຫ້ລອດພົ້ນເງື່ອມຂອງຄົນພານ ຄົນບໍ່ດີ ຄົນບໍ່ຮູ້ບາບຮູ້ກຳທັງຫຼາຍເຫຼົ່ານັ້ນ ຍ້ອນວ່າເຂົານອນບໍ່ຫຼັບ ເຂົາເສບຢາ ເຂົາມັກທ່ຽວ ພໍ່ແມ່ ອ້າຍເອື້ອຍນ້ອງ ຈະຖີ້ມກໍເສຍດາຍ ຈະບາຍກໍຂີ້ດຽດ ກືນບໍ່ເຂົ້າຄາຍບໍ່ອອກກໍວ່າເປັນຄົນ ສະນັ້ນ ເຖິງມັນຍາກ ເຖິງມັນລຳບາກກໍຕ້ອງໄດ້ເຮັດ ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ ໄດ້ອົດທົນນຳກັນ ຈະຂ້າຈະແກງເຂົາເຮົາກໍຜິດ ເພາະກົດໝາຍບໍ່ອະນຸຍາດ, ແມ່ນກະທັ້ງຄົນລ້ຽງເປັດລ້ຽງໄກ່ ເອົາສາຍໄຟຟ້າໄປລັດໄປເນັ່ງ ເພື່ອປ້ອງການລັກ ແຕ່ຖ້າຫາກຜູ້ໄປລັກໄປລອບຫາກຖືກໄຟຊອດເສຍຊີວິດ ເຈົ້າຂອງເຮືອນ ໂດຍສະເພາະຜູ້ເອົາສາຍໄຟຟ້າໄປລັດ ໄປເນັ່ງ ກໍຕ້ອງຖືກດຳເນີນຄະດີ ແລະ ຕ້ອງຮັບຜິດຊອບຄ່າເສຍຫາຍຍ້ອນການລົ້ມ ການຕາຍຂອງຜູ້ເປັນໂຈນ ຜູ້ເປັນຄົນຂີ້ລັກນັ້ນ ບາດສຸດທ້າຍກໍຖີ້ມໂທດໃສ່ກົດໝາຍ ວ່າກົດໝາຍພ້ອມຄົນຜິດ ຜູ້ຜິດເປັນຖືກ ຜູ້ຖືກເປັນຜິດ ແລະ ອື່ນໆ.
ໂດຍ: ໄມ້ງັດ