ຄົນລາວກັບສຽງແຄນລາວ ສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າ ມັນບົ່ງບອກເອກະລັກຕົວຕົນໄດ້ດີວ່າ ເຮົາເປັນຄົນລາວ ເຊິ່ງມີປະເພນີຮີດຄອງວັດທະນະທຳທີ່ສອນໃຫ້ຄົນເປັນຄົນດີທາງດ້ານຮ່າງກາຍ ແລະ ຈິດໃຈ (ນິໄສໃຈຄໍ) ຮີດ 12 ຄອງ 14 ແມ່ນຮີດຄອງທີ່ສາມາດນຳມາປະຕິບັດອົບຮົມຈິດໃຈ ໃຫ້ເກີດການປະພຶດທີ່ດີງາມ ເພາະຮີດຄອງດັ່ງກ່າວ ມັນໄດ້ຜູກແໜ້ນກັບສິນທຳທາງສາສະໜາພຸດ ແລະ ແບບແຜນການປະພຶດອັນດີງາມຂອງບັນພະບຸລຸດລາວ ສັງຄົມໃດໜຶ່ງ ຖ້າວ່າຈະມີສິ່ງໃດເປັນສັນຍະລັກບອກຕົວຕົນໄດ້ທັນທີ ກໍແມ່ນວັດທະນະທຳ.
ຜູ້ຂຽນຂໍຍົກເອົາແບບແຜນການປະພຶດທີ່ຄົນລາວສັ່ງສອນກັນ ໃນໜັງສືອິນທິຍານສອນລູກ ເຊັ່ນວ່າ:
ອັນໜຶ່ງໃຫ້ຊ່າງບ້ອນ ສະເໝີດັ່ງປາຫຼົດ
ຢ່າໄດ້ແປນຄຸຍລອຍ ດັ່ງປາກະທົງໃບ້
ໃຫ້ຄ່ອຍທຳພຽນສ້າງ ສະເໝີແຕນແປງຊໍ່
ໃຫ້ຊ່າງກໍ່ສືບໄວ້ ສະເໝີເຜິ້ງສືບຮັງ
ຍາມໃດໄດ້ ມາມືອັນໃໝ່
ຂອງເກົ່ານັ້ນ ແພງໄວ້ຢ່າວາງ ແທ້ເນີ
ຜູ້ຂຽນຍົກຄຳກອນເກົ່າມາສະເໜີ ເພື່ອວ່າຜູ້ອ່ານສາມາດຕີຄວາມນຳກັນໄດ້ວ່າ ນັກປາດລາວ ແຕ່ກ່ອນເພິ່ນຢາກຝາກຄະຕິປັນຍາໃຫ້ພວກເຮົາໄດ້ຄິດຄົ້ນຫາເຫດຜົນວ່າ ການສ້າງອະນາຄົດໃຫ້ແກ່ຕົນ ມີແຕ່ການສືບຕໍ່ພູມປັນຍາບັນພະບຸລຸດໃຫ້ສູງຂຶ້ນ ໂດຍຮູ້ຈັກປະສານຕໍ່ຍອດຈາກຕົ້ນທຶນທີ່ມີຢູ່ແລ້ວ ເພື່ອຂະຫຍາຍໃຫ້ເລິກ ແລະ ກວ້າງ ຂະນະດຽວກັນເມື່ອມີຂອງໃໝ່ ເພິ່ນກໍສອນໃຫ້ຮູ້ຮັກສາແພງຂອງເກົ່າໄວ້ບໍ່ໃຫ້ປະຖິ້ມ…
ອັນໜຶ່ງ ຢ່າໄດ້ທຽມຜູ້ໃບ້ ເປັດຫ່ານຫົວຂຽວ
ມັນກໍໄລລາປະ ໄຂ່ເສຍກາງບ້ານ
ມັນກໍໄລລາຖິ້ມ ເສຍໃຈດອມເພື່ອນ
ລູກແຕກອອກຈາກທ້ອງ ມັນລ້ຽງກໍບໍ່ເປັນ
ບົດກະວີຂ້າງເທິງນີ້ ມັນສະທ້ອນພຶດຕິກຳລ້ຽງລູກຂອງເປັດ ຫ່ານ ທີ່ບໍ່ສາມາດເອົາມາເປັນແບບຢ່າງໄດ້ ຖ້າວ່າເຮົາເປັນ ພໍ່ ແມ່ ຜູ້ປົກຄອງລູກຫຼານ ຕ້ອງໄດ້ຮຽນຮູ້ບົ່ມສອນ ເຝິກຫັດດັດນິໄສຂອງລູກຫຼານ ໃຫ້ພວກເຂົາເຈົ້າຮູ້ຈັກຮີດຄອງປະເພນີ ແລະ ການປະພຶດຕົນທີ່ເໝາະສົມ ການສ້າງຕົນໂດຍຮູ້ຈັກຮັກສາຕໍ່ຍອດຂອງເກົ່າ ປະສານເຂົ້າກັບຂອງໃໝ່ຢ່າງກົມກືນ ໝັ້ນຄົງ ກໍອາດສາມາດຮັກສາເອກະລັກວັດທະນະທຳຂອງຕົນເອງໄວ້ໄດ້ ແຕ່ຖ້າວ່າມີນັກວິຊາການເຄິ່ງຜີເຄິ່ງຄົນ ຮູ້ແຕ່ວິທີລ້ຽງປາກທ້ອງ ແຕ່ບໍ່ຮູ້ຮາກເຫງົ້າບັນພະບຸລຸດຂອງຕົນ ຍ່ອມອາດພາໃຫ້ສູນເສຍຄຸນຄ່າຄວາມເປັນຕົວຕົນ.
ແຄນລາວບໍ່ລືມເຕົ້າ ຈຶ່ງເຂົ້າກັບຄຳເວົ້າທ່ານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ທີ່ຝາກເຕືອນໄວ້ວ່າ: ເສຍວັດທະນະທຳຄືເສຍຊາດ ເຖິງມີລົມຫາຍໃຈກໍໄຮ້ຈິດວິນຍານ.
ສະເໜີແລກປ່ຽນ.
ໂດຍ: ດັ້ນກີບເມກ