ໃນສະພາບການບ້ານເມືອງ ປະສົບພົບພໍ້ ພະຍາດລະບາດ ໄພພິບັດ ການພະນັນ ບັນຫາຢາເສບຕິດ ຄວາມຂີ້ຄ້ານມັກງ່າຍ ແຕ່ຢາກໄດ້ ຢາກໃຊ້ ຢາກຈ່າຍຄືເພິ່ນຄືທ່ານ ແຕ່ພັດບໍ່ຢາກອອກເຫື່ອ ອອກແຮງ ບໍ່ຢາກທຳມາຫາກິນຕາມຄວາມຊອບ ຄວາມທຳ ກໍໄປຫາລັກ ຫາປຸ້ນ ຫາຈີ້ຫາຊີງຊັບຂອງຜູ້ອື່ນມາເປັນຂອງຕົນ ບາງຄົນເມື່ອພົ້ນໂທດອອກມາບໍ່ພໍເທົ່າໃດເດືອນ ກໍກັບໄປກະທຳຜິດໃໝ່ອີກ ໂດຍບໍ່ມີຄວາມຮູ້ສຶກກິນແໜງແຄງໃຈຕໍ່ການກະທຳຂອງຕົນ ມີຫຼາຍຄົນມີຄຳເຫັນໄປທາງໃຜ ທາງລາວ ສ່ວນຫຼາຍກໍຈະມີດ້ານລົບ ຫຼາຍກວ່າດ້ານບວກ ຕຳໜິຕິຕຽນຫຼາຍກວ່າ ຈະເຫັນອົກເຫັນໃຈ ຄວາມຈິງມັນກໍເປັນແນວນັ້ນແທ້ ລູກບາງຄົນ ພໍ່ບາງຄົນ ຫຼື ແມ່ບາງຄົນ ສະມາຊິກຄອບຄົວດຽວກັນກໍບໍ່ຍອມຮັບກັນເປັນລູກ ເປັນພໍ່ ເປັນແມ່ ຍ້ອນຂາດຄຸນສົມບັດ ຂາດຄວາມເປັນແບບຢ່າງໃຫ້ແກ່ຜູ້ອື່ນໃນທາງທີ່ດີ.
ການປຸ້ນຊັບກໍເປັນອີກເຫດການໜຶ່ງ ເປັນການປະພຶດໜຶ່ງທີ່ໄດ້ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍ ແກ່ຊີວິດ ແກ່ສຸຂະພາບ ແລະ ຊັບສິນຂອງບຸກຄົນຜູ້ທີ່ເປັນເຈົ້າຂອງກຳມະສິດນັ້ນ ຊຶ່ງປາກົດການດັ່ງກ່າວນີ້ ມັນກໍເກີດມາຈາກຫຼາຍສາເຫດ ແຕ່ອັນສຳຄັນແມ່ນເກີດມາຈາກສະພາບໃນຕົວ ແລະ ນອກຕົວ. ໃນຕົວກໍແມ່ນເກີດຈາກຜູ້ກະທຳຜິດເອງ ຢາກໄດ້ຊັບສິ່ງຂອງໆບຸກຄົນອື່ນມາເປັນຂອງຕົນໂດຍບໍ່ຕ້ອງຊື້ ບໍ່ຕ້ອງຂໍ ບໍ່ຕ້ອງຢືມເຂົາ. ສ່ວນນອກຕົວ ແມ່ນຜູ້ເປັນເຈົ້າຂອງກຳມະສິດນັ້ນເປັນຜູ້ສ້າງໂອກາດໃຫ້ຜູ້ກະທຳຜິດໄດ້ລົງມືເຊັ່ນ ພາຍກະເປົາແບບເປີດແປນ ໄປ-ມາຜູ້ດຽວ ທ່ຽວໃນຍາມຄ່ຳຄືນ ເຮັດໃຫ້ຕົກເປັນເປົ້າໝາຍຂອງກຸ່ມຄົນເຫຼົ່ານີ້ໂດຍບໍ່ຮູ້ສຶກຕົວ.
ສະນັ້ນ ເພື່ອເປັນການລົງໂທດຕໍ່ຜູ້ກະທຳຜິດ ໃນກໍລະນີຄືແນວນີ້ ປະມວນກົດໝາຍອາຍາຈຶ່ງໄດ້ກຳນົດໃຫ້ການປຸ້ນຊັບ ເປັນການກະທຳຜິດທາງອາຍາ ຕາມມາດ 230 ຂອງປະມວນກົດໝາຍອາຍາ ຊຶ່ງເນື້ອໃນຂອງມາດຕານີ້ໄດ້ກຳນົດວ່າ: ບຸກຄົນໃດ ຫາກໄດ້ໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງ ບຸກລຸກ ຫຼື ໃຊ້ການນາບຂູ່ໂດຍກົງຕໍ່ຊີວິດ ຫຼື ສຸຂະພາບຂອງຜູ້ອື່ນ ເພື່ອເອົາຊັບມາເປັນຂອງຕົນ ຈະຖືກລົງໂທດຕັດອິດສະຫຼະພາບ ແຕ່ ສີ່ປີ ຫາ ແປດປີ ແລະ ຈະຖືກປັບໃໝແຕ່ 5.000.000 ກີບ ຫາ 20.000.000 ກີບ.
ໃນກໍລະນີທີ່ຜູ້ກະທຳຜິດ ຫາກໄດ້ເອົາການປຸ້ນຊັບເປັນອາຈິນ ມີການຈັດຕັ້ງເປັນກຸ່ມ ເຮັດໃຫ້ຄົນອື່ນບາດເຈັບສາຫັດ ຫຼື ເສຍຊີວິດ ຫຼື ໃນກໍລະນີກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ຈະຖືກລົງໂທດຕັດອິດສະລະພາບແຕ່ ແປດປີ ຫາ ຊາວປີ ແລະ ຈະຖືກປັບໃໝແຕ່ 10.000.000 ກີບຫາ 50.000.000 ກີບ ຫຼື ຕັດອິດສະລະພາບຕະຫຼອດຊີວິດ ແລະ ຈະຖືກປັບໃໝແຕ່ 20.000.000 ກີບຫາ 70.000.000 ກີບ.
ການກະກຽມໃຫ້ແກ່ການກະທຳຜິດ ການພະຍາຍາມກະທຳຜິດກໍຈະຖືກລົງໂທດ.
ຕົວຢ່າງ: ທ້າວ ມານມືດ ໄດ້ເອົາປືນຈີ້ ທ້າວ ເຄາະກຳ ເພື່ອໃຫ້ຜູ້ກ່ຽວມອບກະແຈ ແລະ ລົດເກງໃຫ້ຕົນ ຫລັງຈາກນັ້ນກໍຂັບຂີ່ໜີໄປ. ທ້າວ ມານມືດຄືໂຈນ ເອີ້ນວ່າ ໂຈນປຸ້ນເອົາລົດ ຄັນເອົາຄົນໄປຖືວ່າ ເປັນການຈັບເປັນຕົວປະກັນ ຈັບເພື່ອຮຽກຄ່າໄຖ່ ຫຼື ອາດຈະເປັນ ການລັກພາຕົວໄປຂາຍ ເອີ້ນວ່າ ການຂາຍຄົນ ຊຶ່ງແຕ່ລະກໍລະນີ ຈະຮູ້ໄດ້ວ່າແມ່ນການກະທຳຜິດໃນກໍລະນີໃດ ກໍຕ້ອງຖາມຜູ້ກະທຳຜິດວ່າ ມີເຈດຕະນາທີ່ແທ້ຈິງຄືແນວໃດ? ເຊັ່ນວ່າ: ຢາກໄດ້ເງິນ ຍ້ອນຄຽດແຄ້ນ ຢາກສ້າງກະແສ ແຕ່ເຖິງຢ່າງ ໃດກໍຕາມ ບໍ່ມີກໍລະນີໃດທີ່ຈະບໍ່ໄດ້ຮັບການປົກປ້ອງຈາກກົດໝາຍ ໂດຍສະເພາະຜູ້ກະທຳຜິດຕ້ອງຖືກດຳເນີນຄະດີ ຕາມຂະບວນການຍຸຕິທຳໂດຍບໍ່ມີການຍົກເວັ້ນແຕ່ປະການໃດ.